NGHỆ THUẬT LÃNH ĐẠO

    

 Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 (CMCN 4.0)  đánh dấu đỉnh cao của văn minh nhân loại, được kỳ vọng sẽ tạo ra những điều kỳ diệu cho cuộc sống con người. Để tận dụng được cuộc cách mạng này, mỗi quốc gia nói chung và doanh nghiệp nói riêng cần có một số yếu tố quan trọng đó là: người lãnh đạo, cán bộ quản lý sáng tạo với tầm nhìn 4.0; nguồn nhân lực chất lượng cao và cơ sở hạ tầng đồng bộ cho các phát minh, sáng tạo.

CMCN 4.0 đòi hỏi người lãnh đạo, quản lý kinh tế phải là những chuyên gia, vững về kiến thức chuyên môn có năng lực tư duy và sáng tạo, đổi mới, có kỹ năng phân tích và tổng hợp thông tin, có khả năng làm việc độc lập và ra quyết định dựa trên cơ sở phân tích các chứng cứ và dữ liệu. Để giúp người lãnh đạo, quản lý kinh tế bắt nhịp với dòng chảy của cuộc cách mạng này, cần chú ý một số vấn đề sau:

Một là, vận dụng những bài học kinh nghiệm từ các quốc gia phát triển trong việc đổi mới cơ chế, chính sách, áp dụng mô hình doanh nghiệp 4.0 với người lãnh đạo kiệt xuất, doanh nghiệp tự chủ, nhân viên sáng tạo. Đồng thời, chỉ rõ sự chuyển dịch của các ngành nghề đào tạo cũng như nâng cao kỹ năng của nhân lực được đào tạo phục vụ cho cuộc CMCN 4.0.

Hai là, đổi mới phương thức lãnh đạo, quản lý kinh tế; ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý kinh tế. Đào tạo, bồi dưỡng giám đốc DN theo các chuyên đề người lãnh đạo 4.0; kết hợp học tập với chia sẻ kinh nghiệm giữa đồng nghiệp qua giao lưu, kiểm tra chéo, tham quan doanh nghiệp trong và ngoài nước.

Ba là, người lãnh đạo, cán bộ quản lý kinh tế cần tập trung mọi nỗ lực tạo nên những chuyển biến tích cực trong DN thông qua việc đổi mới hoạt động sản xuất, kinh doanh. Trong môi trường 4.0, công nghệ, cần phải thay đổi căn bản trên cơ sở lấy sản phẩm làm trung tâm và sự ứng dụng công nghệ trong dây chuyền sản xuất.

Bốn là, đối với khoa học – công nghệ, người lãnh đạo, cán bộ quản lý nên: (i) Đầu tư, tạo điều kiện cho những nhà khoa học, kỹ sư sáng tạo, biến ý tưởng triển vọng thành sản phẩm; đầu tư đặc biệt cho những ý tưởng đột phá. (ii) Lấy tính sáng tạo của sản phẩm khoa học, công nghệ làm tiêu chí cao nhất để đánh giá chất lượng sản phẩm, cũng như đánh giá hiệu quả công việc và định mức thu nhập của các nhà khoa học, kĩ sư sáng chế.

Năm là, tăng cường hợp tác quốc tế trong sản xuất kinh doanh thông qua các hoạt động hợp tác đa phương, song phương như nghiên cứu khoa học, trao đổi công nghệ, dây chuyền sản xuất; đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực; Liên kết, hợp tác kinh doanh với các quốc gia phát triển trên thế giới.

Như vậy, trong cuộc CMCN 4.0, vai trò của các nhà lãnh đạo, quản lý càng trở nên quan trọng. Các quyết định cần thiết phải được đưa ra nhanh hơn và kịp thời hơn. Các hệ thống thông minh sẽ đóng góp nhiều hơn trong quá trình ra quyết định. Việc ra quyết định, ý thức trách nhiệm và kiến thức kỹ thuật có vai trò ngang nhau.

Với cương vị của những nhà lãnh đạo quản lý, chúng ta phải chủ động trang bị cho chính chúng ta và người lao động những phẩm chất và năng lực cần thiết nhất để thích ứng với cuộc cách mạng này.

Người lãnh đạo là năng lực cạnh tranh nòng cốt của doanh nghiệp. Công tác quản lí có thể thay đổi doanh nghiệp, nhưng thực sự muốn cải tổ doanh nghiệp thì cần phải dựa vào người lãnh đạo. Hành động của người lãnh đạo, đặc biệt là các quyết định vào những thời điểm then chốt là nhân tố ảnh hưởng lớn nhất đến sự thành bại của doanh nghiệp.

Doanh nghiệp là hệ thống đặc biệt được sáng tạo hoặc cải tạo bàn tay của con người, là một loại hệ thống năng động. Trong hệ thống này, bắt buộc phải có một người có thể điều tiết tốt những công việc như đưa ra quyết sách, chỉ huy, đốc thúc vận hành…, trù tính tốt về con người, tiền của, vật chất, tin tức đầu vào của doanh nghiệp và sản phẩm cùng với dịch vụ đầu ra phù hợp với nhu cầu của xã hội. Cho nên, với tư cách là một người lãnh đạo, cần phải có góc nhìn, giải pháp và năng lực tổng quát toàn diện.

Người lãnh đạo chính là người mưu tính toàn cục, là người đưa ra quyết định cuối cùng để giải quyết các vấn đề khó khăn. Thực lực của người lãnh đạo xuất phát từ phán đoán chính xác về các thay đổi trong tương lai. Giữa kế hoạch và biến đổi, giữa nghĩ và làm, giữa tri thức và hành động có khoảng cách rất lớn. Thu nhỏ một cách tối đa những khoảng cách này chính là nhiệm vụ lớn lao của người lãnh đạo.

Ngoại trừ quyền lực cứng đủ để điều khiển sự phát triển của doanh nghiệp, người lãnh đạo còn cần phải có tính thích ứng. Một người lãnh đạo kiệt xuất là người có thể căn cứ vào quy mô lớn nhỏ, đối tượng quản lí và các giai đoạn phát triển khác nhau của doanh nghiệp để sẵn sàng điều chỉnh phương pháp và phong cách lãnh đạo của mình. Giống như Konosuke Matsushita từng nói: “Khi nhân viên của tôi có 100 người, tôi cần phải đứng trước mặt họ để chỉ huy; khi nhân viên của tôi có 1000 người, tôi cần phải đứng ở giữa họ, khẩn cầu nhân viên dốc sức hỗ trợ; khi nhân viên của tôi lên đến hàng chục nghìn người, tôi chỉ cần đứng phía sau họ, trong lòng cảm kích là được.”

Sức ảnh hưởng của lãnh đạo là một dạng của quyền lực mềm. Cái gọi là sức ảnh hưởng chính là năng lực khi một người tiếp xúc với người khác tạo nên tác động thay đổi hành vi và tâm lí của người kia. Sức ảnh hưởng người người đều có, nhưng mức độ của nó lại khác nhau. Hơn nữa, sức ảnh hưởng của một người cũng tùy thuộc vào từng đối tượng, hoàn cảnh…mà thay đổi.

Với tư cách là một người lãnh đạo, cần phải nỗ lực học tập, không ngừng tiếp nhận tri thức mới, tăng thêm kĩ năng và năng lực, từ đó có thêm tài phán đoán, tài tổ chức, tài chỉ huy bài binh bố trận, tài sáng tạo theo kịp thời đại và tài ứng biến lãnh đạo và thay đổi khi cần thiết… Người Nhật có một khái niệm là “kaizen”, có nghĩa là cải tiến liên tục – nghĩa là luôn đặt câu hỏi để công việc ngày hôm nay tốt hơn ngày hôm qua. Và bạn sẽ làm tốt hơn bằng cách thay đổi. Nếu bạn dậm chân tại chỗ có nghĩa là bạn đang tạo cơ hội để đối thủ vượt lên trên.

Người lãnh đạo là trụ cột và linh hồn của doanh nghiệp, người lãnh đạo là nhân vật đứng đầu dẫn lối cho doanh nghiệp. Một người đặc biệt gánh vác đủ mọi nhiệm vụ như vậy không chỉ cần có năng lực, thực lực, kĩ năng, mà càng phải có trí lực và trực giác tinh tường để tháo gỡ rối ren, nhìn thông suốt mọi chuyện, đồng thời phải chú trọng rèn luyện suy nghĩ đa chiều, tự soi xét bản thân, không ngừng đột phá, mở rộng giới hạn của bản thân. Các nhà lãnh đạo thường xuyên phải đối mặt với khủng hoảng và biến động, từ rò rỉ thông tin, đến thiên tai hay đại dịch tàn khốc Covid-19. Giữa cơn biến động, các doanh nghiệp và tổ chức cần có nhà lãnh đạo vượt qua sóng gió và đưa ra những quyết định mang tính sống còn đối với doanh nghiệp hay tổ chức của mình.

Nhằm đáp ứng yêu cầu đó, tập thể tác giả do Tiến sĩ Nguyễn Văn Hùng làm chủ biên, đã nghiên cứu biên soạn tập sách “Nghệ thuật lãnh đạo” gồm với 21 chương và 2 tập sẽ cung cấp kiến thức tương đối toàn diện trong lĩnh vực lãnh đạo.

TẬP 1: KHOA HỌC LÃNH ĐẠO

Chương 1: Tổng quan về nghệ thuật lãnh đạo

Chương 2: Quyền lực và sự ảnh hưởng lãnh đạo

Chương 3: Hiệu quả của quyền lực và các chiến lược ảnh hưởng

Chương 4: Phẩm chất và năng lực lãnh đạo

Chương 5: Bản chất công việc và vai trò người lãnh đạo

Chương 6: Phong cách lãnh đạo và sự ảnh hưởng lãnh đạo

Chương 7: Thực tiễn lãnh đạo

Chương 8: Lãnh đạo ra quyết định nhóm

Chương 9: Lãnh đạo sự thay đổi

Chương 10: Lãnh đạo là nghệ thuật

TẬP 2: PHÁT TRIỂN KỸ NĂNG LÃNH ĐẠO

Chương 11: Kỹ năng tư duy hệ thống lãnh đạo

Chương 12: Kỹ năng tầm nhìn lãnh đạo

Chương 13: Kỹ năng lãnh đạo xây dựng văn hóa tổ chức

Chương 14: Kỹ năng lãnh đạo gây ảnh hưởng

Chương 15: Kỹ năng lãnh đạo kiến tạo tri thức

Chương 16: Kỹ năng ra quyết định lãnh đạo

Chương 17: Kỹ năng lãnh đạo tổ chức học tập

Chương 18: Kỹ năng truyền cảm hứng và  tạo động lực

Chương 19: Kỹ năng thuyết trình

Chương 20: Kỹ năng giao tiếp của người lãnh đạo

Chương 21: Kỹ năng lãnh đạo thúc đẩy bình đẳng giới

 

Để hoàn thành tập sách “Nghệ thuật lãnh đạo”, chúng tôi đã kế thừa nhiều công trình của các nhà nghiên cứu đi trước và đương thời trong lĩnh vực Khoa học lãnh đạo cũng như nhiều tổ chức, cá nhân, tham gia đóng góp, bổ sung… Chúng tôi trân trọng cảm ơn các nhà nghiên cứu có tài liệu sử dụng trong cuốn “Nghệ thuật lãnh đạo” này.

Dù đã cố gắng rất nhiều trong quá trình biên soạn nhưng chúng tôi cũng không sao tránh khỏi những thiếu sót nhất định. Vì thế chúng tôi rất mong nhận được các ý kiến đóng góp, bổ sung của quý bạn đọc để “Nghệ thuật lãnh đạo” này được hoàn chỉnh hơn trong những lần tái bản sau.

Rất mong cuốn sách trở thành tài liệu hữu ích cho bạn đọc trong học tập và tham khảo. Hy vọng tài liệu này sẽ giúp bạn thay đổi cuộc đời mình theo hướng tích cực, nhằm đạt được thành công trong cuộc sống.

Chúc các bạn thành công!

Email: hungngmd@gmail.com